Een degelijk en solide financieel beleid blijft een belangrijke ambitie voor ons College. De ingezette koers van een structureel meerjarig sluitende begroting (begrotingsevenwicht) blijft gehandhaafd. Uitgangspunt van ons financiële beleid in 2020 en volgende jaren is dat in het eerste jaar en het laatste jaar de begroting sluitend is. Dat is in overeenstemming met de provinciale kaders.
Tekorten Jeugdzorg
We verwachten, zoals eerder beschreven, blijvend hoge kosten voor Jeugdzorg, vooral ontstaan door de rijksbezuinigingen, het gehanteerde verdeelmodel en een toenemend zorgverbruik. In 2018 is een stelselwijziging doorgevoerd waarbij we met vastgestelde profielen werken en bijbehorende bekostiging. De laatste jaren is fors gekort op de tarieven van de aanbieders, waarvan er enkelen zijn die inmiddels in zwaar weer verkeren. We verwachten dat hierdoor de komende jaren een verder mitigerend effect op de uitgaven bereikt wordt.
In 2020 wordt over 2019 voor de laatste keer verevend op basis van de huidige afspraken tussen Weert-Nederweert-Leudal. Daarna is bestuurlijk de intentie uitgesproken hiermee door te gaan. Door de verdere integratie van onze budgetten in de begroting en het opgaan van de uitkering voor jeugd in het Gemeentefonds zullen we met Weert en Nederweert nieuwe afspraken maken over de inhoud van de verevening.
Ons standpunt is dat de uitgaven voor de Jeugdzorg niet wezenlijk verschillen van de overige gemeentelijke uitgaven, zodat deze uitgaven een deel zijn van de reguliere begroting. Hierbij tekenen wij aan dat een goede Jeugdzorg zelf al een belangrijke preventie betekent voor latere uitgaven in het kader van o.a. het participatiestelsel, gezondheidszorg en de WMO. Dat neemt niet weg dat we kritisch dienen te blijven kijken naar de uitgaven en samen met onze samenwerkingspartners, Weert en Nederweert en ook de zorgaanbieders enz. blijven streven op een verdere beheersing/demping van het uitgavenpatroon.
Bezuinigingen
Zoals gezegd ontkomen wij niet aan het maken van ingrijpende keuzes in beleid en uitvoering. Keuzes die ook grote gevolgen kunnen hebben voor onze inwoners. Uiteraard proberen wij die gevolgen zo klein mogelijk te maken.
Bij de samenstelling van het pakket aan bezuinigingsmaatregelen hebben wij de volgende uitgangspunten gehanteerd:
- Wij accepteren een kleine verhoging van de gemeentelijke lasten, omdat we immers ook meer voorzieningen voor onze inwoners financieren, zoals bij de Jeugdzorg en de WMO. Daarnaast hebben wij een van de laagste woonlastenniveaus van Limburg, maar zeker niet het laagste voorzieningen niveau.
- Wij handelen bestuurlijk zorgvuldig door partners, die voor hun functioneren afhankelijk zijn van gemeentelijke financiering, voldoende tijd te geven om tot aanpassing van hun werkwijze te komen.
- Wij analyseren de huidige begroting en ons uitgavenpatroon dusdanig dat we de ruimte die we daarin zien, gebruiken voor bezuinigen.
- Wij besparen zo min mogelijk op subsidies die voor het voortbestaan van de instellingen in onze gemeente belangrijk zijn.
- Op Jeugdzorg leggen wij een grote taakstelling, die we samen met Weert en Nederweert vormgeven, omdat we vinden dat de Jeugdzorg een naar verhouding veel te groot beslag legt op onze financiële middelen.
De bezuinigingen zijn verder uitgewerkt in paragraaf 1.3
Het geactualiseerd meerjarig perspectief
Na vaststelling van de 1e raadsrapportage hebben o.a. de Kadernota, meicirculaire en een aantal correcties/aanvullingen en de nieuwe initiatieven invloed op het meerjarig financieel perspectief. Het geactualiseerde meerjarig perspectief voor onze gemeente ziet er als volgt uit:
(bedragen x 1.000) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
B * | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
Stand primaire programmabegroting 2019 | -253 | 230 | 1.790 | 1.790 | |
Structurele doorwerkingen 1e rarap 2019 | 62 | -496 | -773 | 910 | |
Reeds geaccordeerde raadsvoorstellen | -71 | -126 | -275 | -560 | |
Mutaties in de kapitaallasten | 59 | -36 | 232 | 284 | |
Meicirculaire 2019 | 1.112 | 876 | -32 | -56 | |
Start programmabegroting 2020-2023 | 909 | 448 | 942 | 2.368 | |
Kwaliteitsverbetering organisatie | -300 | ||||
EB 1 | Kwaliteitsverbetering organisatie | 300 | |||
Warme sanering varkenshouderijen | pm | pm | |||
Subsidie muziekonderwijs | -55 | ||||
Subsidie bibliotheekwerk | -27 | ||||
Subsidieregeling gemeenschapshuizen | -76 | ||||
Integriteitsonderzoek wethouders | -5 | ||||
Incidentele claims | -158 | -5 | |||
Bijdrage VRLN | -177 | -196 | -201 | -215 | |
Ondermijning | -17 | -17 | -17 | -17 | |
Bijdrage GGD | -60 | -60 | -60 | -60 | |
Energietransitie | -50 | -50 | -50 | -50 | |
Synthese | -38 | -38 | -38 | -38 | |
Invoering en uitrol combinatiefunctionarissen | -100 | -100 | -100 | -100 | |
Jeugdzorg | -4.148 | -3.899 | -4.124 | -4.209 | |
Bijstellen budgetten Heikei | -7 | -7 | -7 | -7 | |
Omnibuzz | -8 | -9 | -10 | -22 | |
Bijstelling budgetten WMO | -162 | -162 | -162 | -162 | |
BSGW verhoogde bijdrage uitvoeringskosten | -33 | -36 | -39 | -53 | |
Digitalisering archiven | -40 | -40 | -40 | ||
E-facturering | -12 | -12 | -12 | -12 | |
Structurele claims | -4.812 | -4.626 | -4.860 | -4.985 | |
Stand na claims | -4.061 | -4.178 | -3.923 | -2.617 | |
1 | Maatschappelijke besparing (aanscherping subsidies) | 100 | 100 | 100 | |
2 | Dekking subsidie gemeenschapshuizen uit MJOP | 76 | |||
3 | Doorschuiven kapitaallasten majeure projecten | 925 | 433 | 266 | 54 |
4 | Vrijval reserve majeure projecten | 596 | |||
5 | Aframing budget verkiezingen | 58 | |||
6 | Inzet oude reserve 3D | 1.175 | 1.071 | ||
Incidentele dekking | 2.930 | 1.604 | 366 | 54 | |
7 | Dekking Synthese | 38 | 38 | 38 | 38 |
8 | Bezuining e -facturering | 12 | 12 | 12 | 12 |
9 | Verlaging budget Westrom | 46 | 95 | 127 | 241 |
10 | Bijstelling budget brandweer | 54 | 54 | 54 | 54 |
11 | Aframing budget externe adviezen | 120 | 120 | 120 | 120 |
12 | Aanvullende middelen Jeugd | 400 | 400 | ||
13 | Structurele budgettaire besparing | 318 | 318 | 316 | 316 |
14 | Legesonderzoek | 0 | 0 | 0 | 0 |
15 | Aframing budget MJOP | 250 | 250 | pm | |
16 | Werkbedrijf Leudal | 100 | 200 | 300 | 400 |
Structurele dekking | 688 | 1.087 | 1.617 | 1.581 | |
Stand na dekkingsvoorstellen | -443 | -1.487 | -1.940 | -982 | |
EO 1 | OZB verhoging, 3 jaar met 2% | 117 | 236 | 357 | 357 |
EO 2 | Bezuining onderhoud groen buitengebied (B --> C) | 121 | 121 | 121 | 121 |
EO 3 | P-taakstelling | 125 | 250 | ||
EO 4 | Taakstelling Jeugd | 200 | 1.200 | 1.200 | |
EO 5 | Taakstelling Griffie | 50 | 50 | ||
Totaal extra opties | 238 | 557 | 1.853 | 1.978 | |
Incidentele aanwending Algemene reserve | 205 | 930 | 87 | ||
Programmabegroting | 0 | 0 | 0 | 996 | |
*B refereert aan het nummer zoals deze wordt genoemd in onderdeel 1.3 bezuinigingen
(bedrag x 1.000) | ||||
|---|---|---|---|---|
Presentatie van het structureel begrotingssaldo | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
Saldo baten en lasten | -1.000 | -1.300 | -1.098 | 400 |
Saldo toevoegingen en onttrekkingen aan reserves | 1.910 | 1.748 | 2.040 | 1.968 |
Start programmabegroting 2020-2023 | 909 | 448 | 942 | 2.368 |
Structurele claims | -4.812 | -4.626 | -4.860 | -4.985 |
Structurele dekking | 688 | 1.087 | 1.617 | 1.581 |
Structurele extra opties | 238 | 557 | 1.853 | 1.978 |
Structurele mutaties | -3.887 | -2.983 | -1.390 | -1.426 |
Incidentele claims | -158 | -5 | ||
Incidentele dekking | 2.930 | 1.604 | 366 | 54 |
Incidentele aanwending algemene reserve | 205 | 930 | 87 | |
Incidentele mutaties | 2.978 | 2.535 | 448 | 54 |
Begrotingssaldo 2020 - 2023 na mutaties | 0 | 0 | 0 | 996 |
De presentatie van het structureel begrotingssaldo laat het effect zien van de incidentele en structurele claims, dekkingsvoorstellen en extra aanvullende bezuinigingsvoorstellen.
De definitieve keuzes, welke tijdens de begrotingsbehandeling worden gemaakt, hebben invloed op de uiteindelijke stand.
Voor de doorrekening van bovenstaande voorstellen verwijzen wij naar onderdeel 4.4 van de financiële bijlagen.
Financieel beeld Lange Termijn Ontwikkelingen
Bij de vaststelling van de begroting 2015-2018 is een aantal maatregelen genomen om de financiële huishouding op orde te brengen. Bij de vaststelling van de begroting 2018-2021 is een aantal van deze maatregelen gerealiseerd en/of verzacht. In onderstaande tabel zijn de resterende maatregelen opgenomen.
(bedrag x 1.000) | ||||
|---|---|---|---|---|
Maatregel | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
Vastgoed* | 210 | 175 | 175 | 175 |
Accommodaties | 210 | 175 | 175 | 175 |
Personeel en organisatie | 209 | 359 | 359 | 359 |
*enkel afboeken bij exploitatiebesparingen verkoop vastgoed | ||||
Dekkingsreserve kapitaallasten
De systematiek kapitaallasten is ingericht conform de financiële verordening ex artikel 212 en dus toegepast in de begroting 2020. De wijze waarop de bestemmings- en dekkingsreserves gevoed worden, zijn heroverwogen bij het opstellen van de nieuwe nota reserves en voorzieningen.
Reserves en voorzieningen
Eind 2018 is een nieuwe nota reserves en voorzieningen opgesteld voor de jaren 2019-2022. Hierin is de wijze bepaald waarop we omgaan met alle reserves en voorzieningen, gegeven de actuele stand en de verwachte ontwikkelingen.
Vastgoed
Zie paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen 3.3.